Przeglądy wózków widłowych - kto i kiedy ma je wykonywać?

Każdy właściciel wózków widłowych powinien znać harmonogram przeglądów widlaków, tak aby jak najlepiej kontrolować ich stan techniczny. Warto również rozróżnić typy przeglądów wózków, na te które można (czy wręcz należy) wykonać samodzielnie i te, które przeprowadzane są przez inspekcje z zewnątrz.

Typy przeglądów wózków widłowych

Nie wszystkie przeglądy wózków jezdniowych podnośnikowych wyglądają tak samo. Dla zmaksymalizowania bezpieczeństwa wyróżnia się:

• przeglądy okresowe,
• badania doraźne (eksploatacyjne oraz powypadkowe),
• przeglądy konserwacyjne,
• przeglądy codzienne,
• przeglądy specjalne.

Poniżej krótko przedstawimy czym różnią się konkretne typy przeglądów, kto je wykonuje oraz które elementy wózków widłowych są w ich trakcie sprawdzane.

Okresowe przeglądy wózków widłowych

Okresowe czy inaczej określane jako techniczne przeglądy widlaków wynikają z ustawy o dozorze technicznym z 21. grudnia 2000 roku. Są one przeprowadzane najrzadziej, ale nie wykonują ich pracownicy przedsiębiorstwa ani operatorzy, a inspektorzy Urzędu Dozoru Technicznego. Dlatego też ten rodzaj kontroli stanu technicznego jest niezwykle istotny i może decydować o przedłużeniu lub cofnięciu zezwolenia na eksploatację sprzętu.

Jak często wykonywane są przeglądy okresowe?

Pierwszy przegląd tego typu powinien być wykonany zaraz po zakupie wózka widłowego. Następne przeprowadzane są raz w roku. Mają za zadanie określić, czy pojazd nie posiada uszkodzeń, które mogłyby wpływać na jego pracę lub/ i bezpieczeństwo pracowników oraz ładunków.

Co sprawdza się podczas przeglądów okresowych?

Zakres kontrolowanych elementów dzieli się na te związane z dokumentacją urządzenia oraz te, które dotyczą bezpośrednio samego wózka.
Jeśli chodzi o formalności, inspektorzy UDT sprawdzają:

• jak prowadzona jest księga rewizyjna i dziennik konserwacji urządzenia,
• jak wyglądają protokoły pomiarów elektrycznych,
• czy pracownicy zajmujący się obsługą oraz konserwacją wózków widłowych posiadają niezbędne ważne dokumenty.

Pod względem technicznym natomiast kontroli poddawane są:

• układy wózka widłowego (szczelność układu hydraulicznego, działanie układu hamulcowego itd.),
• stan wideł, łańcuchów oraz opon wózka widłowego,
• wyposażenie kabiny operatora oraz elementy takie jak oświetlenie czy sygnalizacja dźwiękowa.

Badania doraźne

Badania doraźne również przeprowadzane są przez urzędników UDT. W tym przypadku, kontrola stanu wózka widłowego ma na celu określić:

• czy właściciele pojazdów zastosowali się do wytycznych i zaleceń zamieszczonych w protokole z poprzedniego badania okresowego,
• czy naprawa lub modernizacja sprzętu przebiegła pomyślnie i nie stwarza on zagrożenia,
• czy wymieniane elementy zostały prawidłowo zamontowane,
• czy usunięto usterki/ awarie.

Badania doraźne wykonuje się zarówno po wypadkach, awariach, jak i po wymianie istotnych elementów w wózkach widłowych, takich jak np.:

• cięgna nośne,
• urządzenia chwytające,
• mechanizm podnoszenia,
• mechanizm zmiany wysięgu,
• konstrukcja nośna.

Konserwacyjne przeglądy wózków widłowych

Przeglądy konserwacyjne wykonywane są przez konserwatorów lub serwisy wózków widłowych. Spostrzeżenia oraz notatki z ich przebiegu powinny zostać odnotowane w książce eksploatacji wózka widłowego (która co roku podlega kontroli podczas badania okresowego, o którym pisaliśmy wyżej).

Jak często wykonuje się przeglądy konserwacyjne?

W zależności od typu wózka widłowego oraz informacji zawartych w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej pojazdu, badania wykonuje się:

• co 30 dni - dla wózków jezdniowych z wysięgnikiem oraz mechanicznym napędem, z osoba podnoszoną razem z ładunkiem lub podestowych lub z fotelem dla operatora;
• co 60 dni - dla wózków z mechanicznym napędem oraz podnośnikiem, prowadzonych lub zdalnie sterowanych.

Co sprawdza się w trakcie przeglądu konserwacyjnego?

Przegląd konserwacyjny polega na zbadaniu przez konserwatora wszystkich najważniejszych elementów wózka widłowego, a także:

• usunięcie usterek czy drobnych awarii,
• wymianie zużytych podzespołów oraz elementów,
• uzupełnieniu oleju czy smarowania,
• oraz to, czy przestrzegane są zasady prawidłowej eksploatacji wózka widłowego.

Przeglądy codzienne

Codzienne przeglądy, czy raczej "oględziny" wózków widłowych powinny odbywać się:

• przed rozpoczęciem pracy na pojeździe,
• po skończonej zmianie.

To bardzo ważne w celu jak najszybszego wykrycia oraz zgłoszenia ewentualnych usterek. Tego typu obserwacji powinien dokonywać operator wózka widłowego. A w razie nieprawidłowości zgłaszać je do zwierzchnika lub konserwatora wózków widłowych.

Co sprawdza się w trakcie codziennego przeglądu wózka widłowego?

Operator wózka widłowego powinien codziennie sprawdzać:

• czy żaden element wózka nie uległ awarii w trakcie zmiany czy postoju,
• wózek nie doznał mechanicznych uszkodzeń (wgniecenia, pęknięcia itd.),
• czy w trakcie eksploatacji nie świecą się żadne kontrolki,
• czy olej nie wymaga uzupełnienia,
• a także, czy bateria/ butla gazu/ zbiornik paliwa są pełne.

Od tego typu przeglądów wózków widłowych zależy to, jak szybko zareaguje się na drobne nieprawidłowości i usterki w wózkach, tak aby nie przerodziły się w większe awarie.

Przeglądy specjalne wózków widłowych

Specjalne przeglądy wózków widłowych są ściśle powiązane z wprowadzeniem przez UDT konieczności wyliczania resursu wózka widłowego. Przegląd specjalny ma za zadanie ocenić stan techniczny po skończonym upłynięciu okresu resursu.
Jeśli natomiast pojazd nie posiada określonego resursu, przegląd specjalny powinien być wykonany po 10 latach eksploatacji urządzenia.

Jakie elementy bada się podczas przeglądu specjalnego?

Przegląd specjalny jest najbardziej zaawansowanym i dokładnym rodzajem badania wózka widłowego. W jego trakcie sprawdza się:

• konstrukcję nośną urządzenia,
• podzespoły mechaniczne, hydrauliczne, pneumatyczne oraz elektryczne,
• stan wyposażenia,
• a także dokumentację wózka widłowego.

Wszystko to, ma na celu określić, czy urządzenie będzie mogło zostać oddane do dalszego użytkowania oraz jakich istotnych zmian należy przed tym dokonać.

Podsumowanie

Powyższy kompleksowy przewodnik pod przeglądach wózków widłowych warto mieć na uwadze jeśli jest się właścicielem urządzeń jezdniowych podnośnikowych. Gdyż każde wykorzystanie niesprawnych sprzętów (lub tych niedopuszczonych do eksploatacji) może skutkować karą finansową nałożoną przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego lub groźnym i niebezpiecznym wypadkiem na terenie zakładu pracy.